Badanie ginekologiczne – jak wygląda? Rodzaje, przygotowanie do pierwszego badania

Autor: mgr Krzysztof Kujawiak

Badanie ginekologiczne powinno być regularnie wykonywane przez każdą kobietę. Pozwala ono zarówno na wykrycie infekcji, jak i poważnych chorób. Dzięki temu możliwe jest również wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Badanie ginekologiczne składa się przede wszystkim z dwóch etapów – badania zewnętrznego i wewnętrznego (dopochwowego). Raz w roku lekarz przeprowadza również cytologię.

Na czym polega badanie ginekologiczne? Jak się do niego przygotować? Czy można się zbadać w trakcie okresu? Przeczytaj i sprawdź!

Badanie ginekologiczne – co to jest i na czym polega? Rodzaje

Badanie ginekologiczne polega na zewnętrznych oględzinach narządów płciowych oraz ich ocenie z użyciem odpowiednich przyrządów. W ramach badania ginekologiczne lekarz może również przeprowadzić USG.

W przypadku prywatnej wizyty lekarskiej usługa ta zazwyczaj jest dodatkowo płatna. U kobiet aktywnych seksualnie, ginekolog pobiera również próbkę wymazu z pochwy. Jest to tak zwana cytologia – jedno z podstawowych badań profilaktycznych.

Rodzaje badania ginekologicznego:

• cytologia – jest istotna pod kątem komórek rakowych;

• wymaz z pochwy – pozwala na rozpoznanie infekcji intymnych;

• mammografia (rentgen piersi, umożliwia rozpoznanie raka piersi);

• wziernikowanie macicy.

Jednym z badań, wchodzących w szerszą diagnostykę ginekologiczną, jest histeroskopia. Badanie to umożliwia ocenę m.in. położenia macicy oraz ewentualnych zmian w postaci narośli czy guzów. Badanie to zaleca się m.in. w diagnostyce niepłodności.

Podstawowe badanie ginekologiczne – kiedy wykonać?

Wizytę u ginekologa warto odpowiednio wcześniej zaplanować – zgodnie ze swoim cyklem miesiączkowym. Umawiając się na rutynową wizytę warto wybrać termin po zakończeniu miesiączki. Najlepiej, aby to było ok. 3–5 dni od ostatniego krwawienia.

Z kolei umawiając się po raz pierwszy do ginekologa, warto pamiętać o tym, że pierwsze badanie ginekologiczne powinno być wykonane po pierwszej miesiączce, czyli zwykle w okolicy 12. roku życia.

Badania ginekologiczne dziewic – jak się przygotować?

Badanie ginekologiczne u dziewicy zasadniczo niewiele różni się od badań u kobiet aktywnych seksualnie. W tym przypadku lekarz również ogląda narządy zewnętrzne, wspomagając się przy tym odpowiednim narzędziem – wziernikiem.

Jedyna różnica polega na tym, iż wziernik ten ma nieco mniejszy rozmiar. U dziewicy ginekolog może wykonać również cytologię, jeśli ukończyła ona 25. rok życia.

Czy badanie ginekologiczne boli?

Badanie ginekologiczne być może nie należy do najprzyjemniejszych, jednak nie powinno być bolesne. Wyjątkiem jest sytuacja, w której kobieta zmaga się z infekcją intymną lub zaburzeniami w budowie anatomicznej. Samo badanie może powodować lekki dyskomfort ze względu na metalowy wziernik.

Badanie ginekologiczne – czy można je wykonać podczas okresu?

Badanie ginekologiczne w czasie okresu może zostać przeprowadzone, choć zwykle zaleca się wybieranie terminu po miesiączce. Jeśli jednak diagnoza pacjentki wymaga pilnej interwencji, wówczas lekarz może wykonać badanie w czasie menstruacji.

Plamienie po badaniu ginekologicznym w ciąży – czy to powód do zmartwień?

W pierwszych miesiącach ciąży niewielkie plamienie po badaniu ginekologicznym może wynikać z podrażnienia szyjki macicy. Powodem do niepokoju jest plamienie w późniejszym czasie, np. w ostatnim trymestrze – wówczas wymaga to natychmiastowej konsultacji z lekarzem ginekologiem.

Plamienie po badaniu ginekologicznym w ciąży może wystąpić również wtedy, gdy śluzówka pochwy jest mocno wysuszona (wprowadzenie wziernika powoduje jej podrażnienie) lub w sytuacji, gdy w szyjce macicy zlokalizowana jest np. nadżerka.

Badanie ginekologiczne przez odbyt – kiedy jest wykonywane?

Badanie ginekologiczne przez odbyt, czyli tzw. ultrasonografia transrektalna, jest nieco mniej popularnym badaniem diagnostycznym. Lekarze jednak decydują się na jego przeprowadzenie w sytuacji, gdy podejrzewają schorzenia odbytu bądź macicy mniejszej.

Badanie może powodować dyskomfort, gdyż lekarz wprowadza sondę USG do wnętrza odbytu. Uzyskuje w ten sposób bieżący obraz odbytu, dzięki czemu może określić “zachowanie” jego poszczególnych struktur i budowę anatomiczną.

Jak przygotować się do badania ginekologicznego?

Aby badanie ginekologiczne dało jak najbardziej rzetelne rezultaty, warto na ok. 2–3 dni przed wizytą zrezygnować ze stosunku płciowego oraz irygacji dopochwowych. Dzięki temu pochwa w trakcie badania zachowa swój naturalny kształt i poziom ukrwienia. Zarówno stosunek seksualny, jak i irygacje dopochwowe mogą wpłynąć również na zapach i konsystencję wydzieliny, dlatego jest to istotne również pod tym kątem.

Zaleca się również zrezygnowanie z dopochwowych tabletek i globulek, gdyż mogą wpłynąć na zafałszowany wynik badań. W dniu wizyty należy zrezygnować z nadmiernej higieny intymnej, gdyż dokładne wyszorowanie pochwy może z kolei utrudnić wykrycie infekcji bakteryjnej lub wirusowej (wystarczy wziąć rano zwykły prysznic i sięgnąć po preparat do higieny intymnej, np. Vagical Protect).

Ile trwa badanie ginekologiczne?

Czas trwania badania ginekologicznego zależy m.in. od problemów zgłaszanych przez pacjentkę oraz wywiadu wstępnego. Pierwsza wizyta zwykle trwa nieco dłużej, gdyż lekarz dodatkowo musi zapoznać się z całą historią choroby pacjentki. Zazwyczaj jednak badania wraz z wywiadem trwają ok. 15–20 minut.

Badania ginekologiczne a menopauza – co warto wiedzieć?

Podstawowym badaniem ginekologicznym, pozwalającym stwierdzić okres menopauzy, jest badanie hormonów FSH. Jego poziom jest znacznie niższy u kobiet w wieku rozrodczym, dlatego wysokie stężenie FSH w połączeniu z zatrzymaniem okresu, wskazują na menopauzę. Możesz sięgnąć również po testy dostępne w aptece, np. Milapharm lub test płytkowy Domowe Laboratorium.