Badanie krwi to jedno z podstawowych badań laboratoryjnych, które dostarcza informacji o stanie naszego zdrowia. Często jest wstępem do dalszej diagnostyki. Stąd tak istotne jest odpowiednie przygotowanie do badania. Niektóre leki mogą wpływać na wyniki morfologii krwi.
Morfologia krwi – jak prawidłowo przygotować się do badania?
Na morfologię krwi należy zgłosić się do laboratorium diagnostycznego w godzinach porannych, na czczo, minimum 8–12 godzin od spożycia ostatniego posiłku. Zaleca się, aby na kilka dni przed pobraniem krwi zrezygnować ze spożywania alkoholu, ograniczyć również picie kawy i herbaty (zwłaszcza w dniu poprzedzającym badanie) oraz ograniczyć intensywny wysiłek fizyczny. Przed morfologią należy wypić także niewielką ilość wody. Do badania pobierana jest krew żylna. Zaleca się, aby pobranie krwi wykonać przed zażyciem porannej dawki leków.
Czy leki mogą wpływać na wyniki morfologii krwi?
Odpowiedź brzmi – tak. Niektóre leki mogą wpływać na wyniki badania krwi i tym samym je fałszować. W efekcie otrzymujemy błędne informacje na temat naszego zdrowia, co może utrudnić dalszą, właściwą diagnostykę i dobór odpowiedniego leczenia. Leki mogą zmieniać – zawyżać lub obniżać między innymi poziom lipidów, białek, glukozy. Środki lecznicze mogą również wchodzić w reakcje z odczynnikami chemicznymi, które stosuje się do analizy, co również przekłada się na otrzymywane wyniki. Należy również zwrócić uwagę na suplementy diety, które przyjmujemy. Zaleca się, aby preparaty witaminowe, elektrolity odstawić na kilka dni przed zaplanowanym badaniem.
W jaki sposób leki wpływają na wyniki badania krwi?
Leki mogą w różny sposób wpływać na wyniki morfologii krwi.
Leki podnoszące poziom glukozy we krwi:
- glikokortykosteroidy (np. metyloprednizolon, deksametazon),
- doustne środki antykoncepcyjne,
- β-adrenolityki (np. metoprolol, propranolol),
- niektóre leki przeciwarytmiczne (np. fenytoina),
- leki stosowane w obturacyjnych chorobach dróg oddechowych (np. teofilina, salbutamol).
Leki obniżające poziom glukozy we krwi:
- doustne leki przeciwcukrzycowe,
- insulina,
- paracetamol,
- witamina C,
- propranolol,
- niektóre antybiotyki (np. erytromycyna).
Ponadto obniżony poziom glukozy obserwuje się po spożyciu alkoholu, kofeiny, po tytoniu.
Leki zaburzające poziom enzymów wątrobowych (AspAT, ALAT) :
- NLPZ (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, ketoprofen)
- witamina C,
- paracetamol,
- niektóre antybiotyki (np. erytromycyna, cefalosporyna),
- leki immunosupresyjne,
- izotretynoina.
Leki wpływające na poziom cholesterolu i trójglicerydów:
- kwas acetylosalicylowy,
- witamina C,
- doustne środki antykoncepcyjne,
- glikokortykosteroidy,
- β-blokery,
- witamina D3.
Leki wpływające na stężenie wapnia:
- witamina D3,
- laktoza,
- hormony tarczycy,
- sole magnezu,
- leki przeczyszczające.
Leki mogą również wpływać na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Wśród tych, które prowadzą do wzrostu stężenia sodu we krwi wymienia się:
- doustne środki antykoncepcyjne,
- androgeny,
- tetracyklinę,
- glikokortykosteroidy,
- leki przeczyszczające.
Z kolei obniżenie stężenia sodu we krwi powodują: leki moczopędne (np. furosemid, spironolakton, hydrochlorotiazyd), pochodne sulfonylomocznika (np. glimepiryd), karbamazepina, heparyny, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne.
Do leków podwyższających stężenie potasu we krwi należą:
- inhibitory konwertazy angiotensyny (np. enalapryl, kaptopryl, lizynopryl),
- blokery receptora angiotensynowego (np. losartan, walsartan, telmisartan),
- diuretyki oszczędzające potas (np. spironolakton, amiloryd),
- NLPZ (np. diklofenak, naproksen, ibuprofen, piroksykam),
- leki immunosupresyjne (np. cyklosporyna, takrolimus).
Do leków obniżających potas należą leki moczopędne, takie jak indapamid, hydrochlorotiazyd, furosemid.
Wśród preparatów zwiększających stężenie wapnia we krwi wymienia się witaminę D3 i diuretyki tiazydowe. Do jego obniżenia dochodzi w wyniku zażywania leków:
- przeczyszczających,
- glikokortykosteroidów,
- doustnych środków antykoncepcyjnych,
- niektórych leków przeciwdrgawkowych.
Do substancji, które mogą zwiększyć stężenie żelaza należą: doustne środki antykoncepcyjne, estrogeny, penicyliny i chloramfenikol. Substancje, które powodują spadek stężenia żelaza to aspiryna (duże dawki) i testosteron.
