Rzucenie palenia jest zwykle dużym wyzwaniem. Często silna wolna nie jest w zupełności wystarczająca. W aptekach są dostępne różne leki, które mają za zadanie wspomóc osoby uzależnione w walce z nałogiem. Na ile są skuteczne? Czy warto je przyjmować? Czy są w pełni bezpieczne? O tym przeczytacie w poniższym wpisie.
 

Leki OTC z cytyzyną
 

Tabletki z cytyzyną są dostępne w aptekach bez recepty, co oznacza, że można je kupić bez ograniczeń. Ich wskazania obejmują odzwyczajenie od palenia tytoniu i zmniejszenia głodu nikotynowego, u osób, które chcą zerwać z nałogiem. Warto jednak przed zakupem skonsultować się z farmaceutą w aptece w trosce o swoje zdrowie. Cytyzyna to alkaloid roślinny. Występuje między innymi w nasionach złotokapu. Swoją budową chemiczną przypomina nikotynę, dzięki czemu może oddziaływać na swoiste dla niej receptory – acetylocholinergiczne receptory nikotynowe. Przekłada się to również na podobne właściwości i działanie.  Cytyzyna konkuruje z nikotyną o te same receptory, a ze względu na silniejsze wiązanie, wypiera z nich nikotynę. Ma słabszą od nikotyny zdolność pobudzania receptorów nikotynowych i w mniejszym stopniu przenika do ośrodkowego układu nerwowego. Przeprowadzone badania wykazały, że cytyzyna zapobiega zależnej od nikotyny pełnej aktywacji mezolimbicznego układu dopaminergicznego i umiarkowanie zwiększa stężenie dopaminy w mózgu. Dzięki temu łagodzi ośrodkowe objawy odstawienia nikotyny. Z kolei w obwodowym układzie nerwowym cytyzyna pobudza, a następnie poraża zwoje wegetatywne układu nerwowego. W efekcie dochodzi do stymulacji oddychania i wydzielania amin katecholowych z części rdzeniowej nadnerczy. Skutkuje to wzrostem ciśnienia krwi i tym samym przeciwdziała  obwodowym objawom odstawienia nikotyny.
 

Tabletki z cytyzyną należy przyjmować wg określonego w ulotce schematu. Zwykle wygląda on następująco:
•    Od 1. do 3. dnia 1 tabletka co 2 godziny (max 6 tabletek na dobę); 
•    Od 4. do 12. dnia 1 tabletka co 2,5 godziny (max 5 tabletek na dobę);
•    Od 13. do 16. dnia 1 tabletka co 3 godziny (max 4 tabletki na dobę);
•    Od 17. do 20. dnia 1 tabletka co 5 godzin (max 3 tabletki na dobę);
•    Od 21. do 25. dnia 1-2 tabletki na dobę. 
 

Należy zrezygnować z palenia nie później niż 5-tego dnia po rozpoczęciu terapii. Nie należy palić podczas trwania terapii. Jeżeli rezultat terapii jest niezadowalający, należy przerwać leczenie i po upływie 2 do 3 miesięcy powtórzyć leczenie. 
 

Tabletki z cytyzyną, choć wykazują dużą skuteczność, są również obarczone działaniami niepożądanymi. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, guza chromochłonnego nadnerczy, miażdżycy tętnic i innych chorób naczyń obwodowych, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, choroby refluksowej przełyku, nadczynności tarczycy, cukrzycy oraz schizofrenii. Równoczesne stosowanie produktu leczniczego oraz palenie tytoniu lub stosowanie produktów zawierających nikotynę może prowadzić do nasilenia działań niepożądanych nikotyny. 
 

Przeciwwskazania:
•    nadwrażliwość na substancję aktywną; 
•    niestabilna dławica piersiowa; 
•    przebyty niedawno zawał mięśnia sercowego; 
•    zaburzenia rytmu serca; 
•    przebyty niedawno udar mózgu;
•    ciąża lub karmienie piersią;
•    niewydolność wątroby;
•    niewydolność nerek.
 

Wśród częstych działań niepożądanych wymienia się:
•    wzrost apetytu;
•    przyrost masy ciała;
•    zawroty głowy;
•    rozdrażnienie;
•    zaburzenia snu;
•    przyspieszenie akcji serca;
•    suchość w jamie ustnej;
•    zaparcia;
•    bóle brzucha.
 

 

 

 

Produkty lecznicze z nikotyną
 

W leczeniu uzależnienia od nikotyny stosuje się również produkty lecznicze zawierające w swoim składzie właśnie nikotynę. Występują w różnych postaciach: tabletek, plastrów na skórę, gum do żucia czy też aerozoli do jamy ustnej. Ich przyjmowanie ma na celu ułatwienie odstawienia palenia tytoniu poprzez złagodzenie głodu nikotynowego i objawów odstawiennych.
 

Nikotyna należy do grupy alkaloidów. Jest głównym składnikiem papierosów. Oddziałuje na swoiste receptory, które znajdują się w układzie autonomicznym. Jest agonistą receptorów nikotynowych w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Wywiera również wpływ na układ krążenia. Stosowana w wyrobach tytoniowych, powoduje uzależnienie. Wśród objawów odstawiennych u osób uzależnionych wymienia się takie objawy jak: silne pragnienie zapalenia papierosa, nastrój depresyjny, bezsenność, drażliwość, frustracja lub złość, lęk, trudności z koncentracją uwagi, niepokój i zwiększone łaknienie, przyrost masy ciała. 
 

Produktów leczniczych z nikotyną nie należy stosować u osób poniżej 12 roku życia oraz w przypadku wystąpienia nadwrażliwości na nikotynę.
 

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku współistnienia chorób układu krążenia. Osoby z niedawno przebytym zawałem mięśnia sercowego, niestabilną dławicą piersiową czy też zaburzeniami rytmu serca, wymagają dodatkowej konsultacji lekarskiej przed rozpoczęciem terapii. Podobnie pacjenci z zaburzeniami czynności nerek oraz wątroby. Również osoby z cukrzycą powinny zachować wzmożoną ostrożność stosując preparaty z nikotyną. Zaleca się im częstsze wykonywanie pomiarów glukozy, ponieważ nikotyna może pośrednio powodować wzrost glukozy we krwi.
 

Do częstych działań niepożądanych produktów leczniczych z nikotyną zalicza się:
•    bóle głowy;
•    kaszel;
•    podrażnienie gardła;
•    nudności;
•    zmęczenie.
 

Tabletki do ssania z nikotyną należy stosować zawsze, gdy pojawia się chęć zapalenia papierosa. Należy przyjmować wystarczającą ilość tabletek do ssania na dobę, określoną szczegółowo przez producenta w ulotce leku.
 

W przypadku stosowania produktu leczniczego w postaci gumy do żucia należy podkreślić, że nie należy jej żuć jak zwykłej gumy, to znaczy w sposób ciągły. Jest to podyktowane faktem, że nikotyna jest wówczas uwalniana szybko i połykana. Może to doprowadzić do wystąpienia czkawki lub zgagi, a nawet do podrażnienia jamy ustnej i żołądka. Gumę leczniczą należy żuć wolno, z regularnymi przerwami. Zgodnie z zaleceniami producenta gumę należy żuć wolno do momentu poczucia smaku. Następnie przerwać żucie i zatrzymać gumę między dziąsłem a policzkiem. Należy zacząć żuć ponownie, gdy smak zaniknie. Czynność tę należy powtarzać przez 30 minut.
 

Zastosowanie odpowiedniej dawki nikotyny w plastrze transdermalnym zależy od stopnia uzależnienia od tytoniu. U osób o wysokim stopniu uzależnienia zaleca się rozpoczęcie leczenia od najwyżej dawki tj. plastra 25 mg/16 h stosowanego raz na dobę przez osiem tygodni. Następnie należy rozpocząć stopniowe odstawianie plastrów i wdrożyć terapię systemem transdermalnym w dawce 15 mg/16 h przez dwa tygodnie, a następnie 10 mg/16 h raz na dobę przez kolejne dwa tygodnie. U osób o niskim stopniu uzależnienia zaleca się rozpoczęcie leczenia od plastra 15 mg/16 h stosowanego raz na dobę przez osiem tygodni, a następnie kontynuować leczenie za pomocą plastra 10 mg/16 h stosowanego przez kolejne 4 tygodnie.
 

Podsumowując, uzależnienie od tytoniu jest wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia. Odstawienie palenia wymaga silnej woli. Niestety nie zawsze jest ona wystarczająca. W aptekach można nabyć różne postaci leków, które łagodzą głód nikotynowy i efekty odstawienia. Należy jednak zachować ostrożność. Ich zakup wymaga konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Leki te pomimo dużej skuteczności mają również działania niepożądane, których trzeba być świadomym. Są to produkty lecznicze, które nie są przeznaczone dla każdego.