Smoczki należą do najczęściej kupowanych akcesoriów dla noworodków i niemowląt. Wybór odpowiedniego smoczka ma istotne znaczenie dla prawidłowego rozwoju jamy ustnej czy też aparatu mowy. Nieprawidłowo dobrany smoczek może skutkować rozwojem wad wymowy. Na rynku są dostępne różne rodzaje smoczków. Jak wybrać ten właściwy?

Smoczek, czy jest niezbędny?

Otóż, nie jest i z pewnością znajdą się rodzice, którzy świadomie nie korzystają ze smoczka. Ponadto, nie każde dziecko chce korzystać ze smoczka. Jakie funkcje pełni właściwie smoczek? Jedną z podstawowych jest uspokojenie plączącego lub zestresowanego dziecka. Smoczek zaspakaja potrzebę ssania, kojarzy się dziecku z piersią matki czy też butelką z mlekiem. Za tym idzie uspokojenie, poczucie bezpieczeństwa. 


Smoczki mogą mieć również wiele niekorzystnych wpływów na prawidłowy rozwój dziecka. W szczególności, gdy są stosowane zbyt często lub są niewłaściwie dobrane, między innymi pod względem rozmiaru czy też funkcji. Jakie może to nieść za sobą konsekwencje? Wśród częstych logopedzi wymieniają:
•    wady zgryzu;
•    wady wymowy (na przykład seplenienie);
•    trudności w połykaniu;
•    zaburzenia napięcia mięśni jamy ustnej.

Rodzaje smoczków

Na rynku są dostępne różne rodzaje smoczków. Wśród kryteriów podziału wymienia się:
•    rozmiar smoczka;
•    kształt smoczka;
•    kształt tarczy;
•    materiał, z którego został wykonany smoczek;
•    specjalne przeznaczenie/funkcje.

Jak dobrać odpowiedni rozmiar smoczka?
 

W  tym aspekcie powinniśmy się kierować przede wszystkim wiekiem dziecka. Rozróżniamy odpowiednio małe smoczki, przeznaczone do korzystania przez wcześniaków, następnie smoczki dla noworodków w wieku od 0 do 3 miesięcy i smoczki dla niemowląt po ukończeniu 3 miesiąca życia. Smoczki dla wcześniaków są mniejsze od tradycyjnych smoczków, różnią się od nich również kształtem. Najczęściej posiadają wycięcie wokół nosa. Mogą się również różnić kształtem. To wspiera wcześniaki w wyrobieniu naturalnego odruchu ssania, by w późniejszym czasie, nie miał problemów ze ssaniem piersi mamy.

Zdarza się również, że producenci rozróżniają wielkość smoczków według wagi dzieci, na przykład:


•    rozmiar 0 – dla dzieci ważących od 3 do 7 kg;
•    rozmiar 1 – da dzieci ważących 7-10 kg;
•    rozmiar 2 – dla dzieci ważących 10-14 kg.

Z czego wykonuje się smoczki dla dzieci?
 

Wśród najczęstszych materiałów wymienia się: kauczuk/lateks oraz silikon. 
Smoczki kauczukowe są miękkie, delikatne i imitują pierś mamy. Nie odciskają się na buzi dziecka. Mogą mieć zapach. Szybko ulegają odkształceniom. Z kolei smoczki silikonowe są twardsze i trwalsze od poprzedników, nie mają smaku oraz zapachu. Nie mają także właściwości alergizujących. Korzystnie wpływają na rozwój aparatu mowy.

Rodzaje smoczków pod względem kształtu 


Z uwagi na kształt smoczka wyróżniamy akcesoria:
•    okrągłe;
•    anatomiczne (ortodontyczne);
•    specjalistyczne;
•    dynamiczne. 


Smoczek okrągły może przypominać kształtem brodawkę piersi mamy. Okrągłe smoczki sprawdzają się w zaspokajaniu potrzeby ssania, uspakajaniu dzieci. Ponadto ich budowa umożliwia dzieciom swobodne oddychanie.  
Kształt smoczków anatomicznych także jest zbliżony do brodawki piersi mamy. Co więcej, dobrze dopasowują się do kształtu jamy ustnej dziecka. Ich negatywny wpływ na rozwój jamy ustnej jest znikomy. Nie wpływają na rozwój zębów i zgryzu. 
Smoczki specjalistyczne, to smoczki przeznaczone dla dzieci ze specjalnymi potrzebami (np. dla wcześniaków lub dzieci z rozszczepem podniebienia). W zależności od funkcji jaką pełnią, ich kształt może się różnić od siebie. Popularne smoczki antykolkowe zawierają potrójny system odpowietrzania smoczka, aby dziecko połykało jak najmniej powietrza. Smoczki dla dzieci z rozszczepem podniebienia ułatwiają ich karmienie, pozwalając na  umożliwienie powstania odpowiedniego ciśnienia w jamie ustnej i zassanie pokarmu z butelki. Niektóre smoczki specjalistyczne są zalecane przez ortodontów czy logopedów, co szczególnie dotyczy dzieci np. śpiących z otwartą buzią.  
Smoczki dynamiczne mają za zadanie pobudzać i uczyć właściwego sposobu ssania. Charakteryzuje je miękka część smoczka, którą ssie dziecko, i twardsza nasada.


Jakie rodzaje smoczków wyróżniamy ze względu na kształt tarczy?


Rodzajów smoczków pod względem tarczy jest bardzo wiele. Wśród najpopularniejszych wymienia się tarcze z otworami, które minimalizują zaczerwienie wokół ust czy też smoczki z tarczą nocną, która świeci w ciemności. Jest to ułatwienie dla rodziców, szukających smoczka w trakcie nocy. 

Jak dbać o czystość i higienę smoczków?

Istotną kwestią jest również utrzymanie odpowiedniej higieny i czystości smoczków. Zwłaszcza, że są to akcesoria, które dzieci trzymają w jamie ustnej. Jak dbać o higienę smoczków?
Każdy z rodziców wie, że smoczki lubią wypadać z buzi pociech. Stąd dobrze jest mieć pod ręką zapasowy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie mamy możliwości umyć brudnego smoczka. Przed wypadnięciem na podłogę, ziemię chronią specjalne zawieszki z zapinką, które sprytnie przypięte oszczędzą nerwów niejednemu rodzicowi. Warto pamiętać o myciu smoczków przy użyciu detergentów, ale także o ich systematycznej sterylizacji, co pozwoli pozbyć się niechcianych mikroorganizmów. Każdy z producentów, określa w jaki sposób można wysterylizować smoczek. Metody mogą być różne. Jest to w dużej mierze uzależnione od materiału, z którego został wykonany smoczek. Nie używane smoczki dobrze jest przechowywać w czystym, specjalnym etui. Pamiętajmy, że smoczków nie należy oblizywać, pożyczać. Warto również systematycznie wymieniać smoczki, zwłaszcza w sytuacji, gdy dochodzi do ich uszkodzenia.
Jak widać, wybór odpowiedniego smoczka niekoniecznie może należeć do rzeczy prostych i oczywistych. Wybierając odpowiedni smoczek dla dzieci, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii, takich jak komfort i bezpieczeństwo stosowania. W niektórych przypadkach może być konieczne przetestowanie kilku różnych smoczków, by wybrać ten idealny dla swojego maluszka.