Święta bez wątpienia kojarzą się z dużą ilością pysznego jedzenia. Na wiele potraw czekamy przez cały rok, stąd też czasami trudno opanować apetyt, co w rezultacie prowadzi do przejedzenia. To z kolei może skutkować pojawieniem się niestrawności i nieprzyjemnymi objawami, takimi jak bóle brzucha, wzdęcia, zgaga. W skrajnych przypadkach może dojść do wymiotów czy też biegunki. Unikanie niestrawności przy świątecznym stole może być ważne, abyśmy mogli w pełni cieszyć się atmosferą świąt. Jak poradzić sobie ze świątecznym przejedzeniem? Po jakie produkty lecznicze można sięgnąć? Poniżej przedstawimy kilka propozycji.

Przejedzenie i niestrawność

Do przejedzenia i niestrawności dochodzi wskutek spożycia nadmiernej ilości pokarmu, a także potraw ciężkostrawnych. W konsekwencji pojawiają się różne nieprzyjemne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego i problemy gastryczne. Wśród częstych objawów wymienia się:

  • uczucie ciężkości pełności;
  • odbijanie;
  • ulewanie;
  • wzdęcia;
  • ból w nadbrzuszu;
  • zgagę.

Najrozsądniejszym sposobem na uniknięcie świątecznego przejedzenia powinno być unikanie nadmiernego spożywania potraw. Jednak w praktyce, nie każdy ma tak silną wolę. Co zrobić w przypadku pojawienia się dolegliwości ze strony układu pokarmowego?

Uczucie pełności i wzdęcia

Wzdęcia to odczucie nadmiernej ilości gazów w jamie brzusznej. Często pacjenci uskarżają się także na powiększenie brzucha i znaczny dyskomfort. Przyczyną zwykle jest połykanie nadmiernej ilości powietrza, spożywanie pokarmów powodujących gazy ( na przykład fermentujące węglowodany, skrobia, błonnik rozpuszczalny) oraz nietolerancje pokarmowe. W aptekach są dostępne różne produkty lecznicze pozwalające na pozbycie się nadmiernej ilości gazów. W ich składzie znajdziemy głównie dimetykon oraz simetykon. Ich działanie polega na zmniejszeniu napięcie powierzchniowego pęcherzyków powietrza, które dostają się do przewodu pokarmowego. Wymienione substancje czynne rozbijają pęcherzyki powietrza. W rezultacie dochodzi do przesuwania się powietrza w jelitach i eliminacji uczucia napięcia oraz bólu.

Refluks żołądkowo-przełykowy

Cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku powoduje refluks żołądkowo-jelitowy, któremu zwykle towarzyszy uczucie zgagi. Przyczyną refluksu jest zaburzenie domykania się zwieracza dolnego przełyku, w wyniku czego dochodzi do cofania się treści pokarmowej. Wywołuje ją podrażnienie błony śluzowej przełyku. Zgaga objawia się pieczeniem w klatce piersiowej, zwykle za mostkiem. Jej odczucie może nasilać się podczas leżenia lub schylania się. Wśród produktów leczniczych na zgagę wyróżniamy:

  • leki zobojętniające nadmiar kwasu solnego;
  • leki hamujące wydzielanie kwasu solnego;
  • preparaty osłaniające śluzówkę żołądka.

Leki zobojętniające nadmiar kwasu solnego w żołądku zawierają w swoim składzie między innymi węglan wapnia i węglan magnezu lub wodorotlenek glinu i wodorotlenek magnezu. Leki te wykazują szybkie i długotrwałe działanie. Zaleca się przyjmowanie doraźne lub profilaktycznie przed lub po posiłku.

Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego zawierają w swoim składzie takie substancje jak: omeprazol, esomeprazol, pantoprazol czy famotydynę. Famotydyna jest kompetycyjnym inhibitorem receptorów histaminowych H2, znajdujących się w ścianie komórek okładzinowych żołądka. Famotydyna hamuje wydzielanie kwasu solnego, również stymulowane pokarmem oraz zmniejsza stężenie pepsyny w soku żołądkowym. Mechanizm pozostałych wymienionych substancji polega na hamowaniu aktywności pompy protonowej w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka, która pośredniczy w powstawaniu kwasu solnego.

Wśród dostępnych w aptekach produktów osłaniających śluzówkę żołądka wymienia się na przykład Esoxx One, Gastrotuss oraz Neo-bianacid.

Ból i skurcze brzucha

Spożyciu nadmiernej ilości pokarmu może również towarzyszyć ból i skurcze brzucha. Warto wówczas sięgnąć po leki o działaniu rozkurczowym, które zawierają w swoim składzie takie substancje jak drotaweryna czy hioscyna.

Oprócz wymienionych powyżej objawów przejedzeniu może się również pojawić biegunka lub zaparcia, nudności i wymioty. Niekiedy mogą one być objawami zatrucia pokarmowego, czego przyczyna może tkwić w nieświeżych potrawach. Jak rozpoznać zatrucie pokarmowe? Wśród charakterystycznych symptomów wymienia się silny i ostry ból brzucha, który nie ustępuje po podaniu środków doraźnych, a dolegliwości są znacznie nasilone. W szczególności biegunka i wymioty. W tym przypadku należy zgłosić się do lekarza, w ośrodkach dyżurujących, jak szpital czy też nocna pomoc. W przypadku utrudnionego kontaktu, można sięgnąć po lek przeciwbakteryjny dostępny bez recepty w aptekach, który zawiera w składzie nifuroksazyd.

Zioła jako pomoc w przejedzeniu

Zioła znane są od dawna ze swojego dobroczynnego działania na dolegliwości układu pokarmowego. Wśród nich wymienia się miętę, koper, kolendrę, kminek, a także rumianek. Jednym z najczęściej stosowanych produktów leczniczych w dolegliwościach układu pokarmowego jest liść mięty pieprzowej, stosowany do sporządzenia naparu. Mięta działa żółciopędnie, wiatropędnie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego (ułatwiając trawienie), a także pobudza perystaltykę jelit. Działa również rozkurczowo, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo oraz łagodzi stany zapalne.

Koper włoski działa również wiatropędnie. Pobudza także wydzielanie soku żołądkowego oraz działa rozkurczowo na mięśnie gładkie jamy brzusznej, przynosząc tym samym ulgę w przypadku dolegliwości bólowych i skurczu. W przypadku zgagi, warto sięgnąć po siemię lniane lub kwiat lipy, które skutecznie ochronią śluzówkę żołądka przed nadmiarem kwasu solnego. W leczeniu objawowym wzdęć oraz skurczu brzucha dobrze sprawdzi się rumianek, który dodatkowo działa przeciwbakteryjnie oraz przeciwzapalnie. Z kolei kminek zwyczajny normalizuje ruchy perystaltyczne jelit, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa wiatropędnie oraz zmniejsza uczucie pełności. W aptekach są również dostępne gotowe, złożone preparaty zawierające w swoim składzie wiele ziół.

Jak uniknąć problemów gastrycznych? Oto kilka wskazówek:

  • odpowiednia wielkość spożywanych porcji – warto zadbać o to, by się nie przejadać. Duże ilości jedzenia mogą obciążać układ trawienny. Należy spożywać posiłki w umiarkowanych ilościach;
  • zróżnicowane dania ­ – spożywane dania powinny być zróżnicowane, bogate w warzywa, owoce, białko i zdrowe tłuszcze. Warto unikać jedzenia tylko jednego rodzaju potrawy;
  • unikanie nadmiaru tłuszczu – niektóre potrawy świąteczne mogą być ciężkostrawne ze względu na wysoką zawartość tłuszczu. Należy ograniczyć spożycie tłustych sosów i potraw smażonych;
  • unikanie nadmiaru cukru – należy ograniczyć spożycie cukru, aby uniknąć problemów z trawieniem;
  • powolne jedzenie – warto jeść powoli, dokładnie gryząc jedzenie. To pomaga w lepszym trawieniu i zmniejsza ryzyko niestrawności;
  • unikanie spożywania napojów gazowanych – napoje gazowane mogą powodować uczucie pełności i powodować wzdęcia. Warto sięgnąć po wodę, herbatę ziołową lub inne napoje bezalkoholowe;
  • unikanie nadmiaru alkoholu – alkohol może podrażniać błonę śluzową żołądka, pobudzając nadmierne wydzielanie kwasu solnego;
  • unikanie potraw o zbyt intensywnym smaku – pikantne lub bardzo ostre potrawy mogą podrażniać żołądek;
  • odpoczynek po posiłku – należy unikać leżenia od razu po jedzeniu. Krótka i umiarkowana aktywność fizyczna, jak spacer jest wskazana;
  • higiena żywności – właściwa higiena podczas przygotowywania potraw ma kluczowe znaczenie, by uniknąć ewentualnego zatrucia pokarmowego. Zaleca się nie spożywanie surowego mięsa czy nieświeżych produktów.
  • konsultacja z lekarzem – w przypadku wystąpienia dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas.

W przypadku wystąpienia dolegliwości trawiennych i wątpliwości jaki lek zastosować, warto skonsultować się z farmaceutą w aptece dyżurującej w okresie świątecznym