Świeże bulwy imbiru bez problemu można kupić w sklepach, podobnie jak imbir w proszku. Ta roślina jest ceniona w kuchni, ale ma również sporo zastosowań w medycynie, co wiąże się z jej licznymi właściwościami. Bez wątpienia właściwości lecznicze imbiru są godne uwagi, dlatego warto poznać wspomnianą roślinę nieco lepiej i wprowadzić ją do swojej diety.
Wielu pacjentom imbir kojarzy się przede wszystkim z działaniem łagodzącym nudności, co jest wykorzystywane szczególnie przez pacjentki oczekujące dziecka i osoby zmagające się z chorobą lokomocyjną. Nie każdy wie, ale działanie imbiru jest znacznie szersze. Korzeń tej rośliny wspomaga odchudzanie oraz ma właściwości odtruwające i może być pomocny przy przeziębieniu, dolegliwościach bólowych gardła i kaszlu. Jest to również roślina wykorzystywana w profilaktyce przeciwzakrzepowej, która dodatkowo działa jako afrodyzjak. Jednak nie każdy może korzystać z jej cennych właściwości, ponieważ ma również przeciwwskazania. Co więcej – imbir może też działać na organizm w sposób niepożądany. Co jeszcze należy wiedzieć o imbirze, jego właściwościach i działaniu? Na co pomaga imbir i kto nie powinien go stosować? Sprawdzamy!
Czym jest imbir i jak rośnie?
Imbir to roślina znana nie od dziś, którą zalicza się do najstarszych roślin uprawnych. Ceni się ją za wyjątkowe walory smakowe, poza tym jest również bogatym źródłem cennych składników aktywnych wpływających dobroczynnie na kondycję człowieka. Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, skąd pochodzi imbir, jednak prawdopodobnie roślinę poznano na wyspach Malezji. Później swoją popularność imbir zyskał w Azji, a dopiero z czasem zaczął częściej gościć w kuchni śródziemnomorskiej i europejskiej. Imbir wykorzystuje się nie tylko w kuchni, ale i w medycynie. Cenionym surowcem jest korzeń imbiru, który nadaje się do wykorzystania surowy, ale może być również stosowany po obróbce np. zmielony na proszek.
Jako roślina imbir ma zieloną łodygę i podłużne liście. Jest to roślina wieloletnia, którą można z powodzeniem uprawiać w doniczce w warunkach domowych. Jednak nie ma co w tym przypadku liczyć na imponujące „zbiory”, a raczej na uprawę hobbystyczną i obserwowanie, jak rośnie roślina – satysfakcję mogą dać pojawiające się w ziemi po jakimś czasie młode bulwy imbiru. Jako roślina imbir lubi stanowiska ciepłe i wilgotne, zatem należy zapewnić mu odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju. Niestety uprawa imbiru w gruncie (np. w domowym ogrodzie czy na działce) raczej się nie uda, ponieważ nasz klimat jej nie sprzyja i nie odpowiada na potrzeby uprawowe rośliny. Lepszym rozwiązaniem będzie wynoszenie w ciepłe dni doniczek z imbirem na balkon czy taras – w ten sposób łatwiej ochronić imbir, gdy pogoda się zmieni (np. temperatura spadnie), zabierając go ponownie do domu.
Zastosowanie imbiru w kuchni
Imbir jest powszechnie używany w kuchni. To przyprawa, która przede wszystkim wielu kojarzy się z kuchnią azjatycką. W kuchni można wykorzystać ją zarówno jako imbir sproszkowany, jak i świeży – w obu tych sytuacjach sprawdzi się bardzo dobrze, jednak należy używać go z umiarem, ponieważ ma lekko gorzki, palący smak i intensywny aromat. Jednocześnie imbir dodany do potraw działa orzeźwiająco, dodając posiłkom nieco egzotycznego aromatu.
W kuchni imbir z powodzeniem można wykorzystać zarówno w potrawach na ciepło, jak i tych na zimno. Doskonale sprawdza się również w wypiekach. Można łączyć go z mięsami i zupami, poza tym doskonale wzbogaci ryby, owoce morza czy makarony. Imbir do picia też jest chętnie wykorzystywany, w związku z jego walorami smakowymi – jest dodawanydo herbaty, lub w niewielkich ilościach do orzeźwiających napojów, koktajli, czy smoothie.
Właściwości lecznicze imbiru, które warto znać
Niewątpliwie zastosowanie imbiru w kuchni jest szerokie, zatem warto włączyć go do swojej diety, jeśli nie mamy ku temu przeciwwskazań. Jednocześnie trzeba dodać, że na walorach smakowych atuty imbiru się nie kończą, a można powiedzieć nawet, że w tym miejscu dopiero się zaczynają. Można wymienić wiele cennych właściwości imbiru, które są bezcenne w profilaktyce wielu schorzeń. Właściwości te wynikają z wyjątkowego składu imbiru. W jego korzeniu można znaleźć wiele cennych dla zdrowia witamin i minerałów. Zalicza się do nich witaminę K i witaminę C oraz witaminy A i E, oraz B1, B2 i kwas foliowy. W korzeniu imbiru znajdziemy również sód i wapń, a także miedź, mangan, żelazo, fosfor i cynk. Korzeń imbiru dostarcza organizmowi również białka, węglowodany i tłuszcze – można znaleźć w nim również sporo błonnika i olejki eteryczne.
Imbir ma właściwości lecznicze, które są cenione w medycynie nie od dzisiaj. Można do nich zaliczyć głównie:
właściwości przeciwbakteryjne,
właściwości przeciwwirusowe,
właściwości odtruwające,
właściwości wykrztuśne,
Właściwości przeciwgorączkowe,
właściwości przeciwbólowe,
właściwości napotne,
właściwości rozgrzewające,
właściwości pobudzające trawienie.
Liczne właściwości lecznicze imbiru (nie tylko te wymienione powyżej) sprawiają, że roślina jest rekomendowana w rozsądnych ilościach wielu pacjentom. Trzeba jednak również zdawać sobie sprawę z tego, że ta roślina może również działać na człowieka w sposób niepożądany, poza tym ma pewne przeciwwskazania, zatem stosowanie jej nie jest zalecane każdemu. Tę kwestię bardziej szczegółowo omówimy w kolejnej części tekstu.
Działanie imbiru na organizm człowieka
Imbir jest rośliną o wielu cennych właściwościach, przez co jest powszechnie wykorzystywany w medycynie. Działanie imbiru doskonale sprawdzi się przykładowo przy przeziębieniu i infekcji dróg oddechowych, w tym przy infekcjach gardła. Będzie wsparciem przy gorączce, bólu gardła i kaszlu, poza tym pozytywnie wpływa na odporność. Jeśli chodzi o działanie imbiru na organizm, tę roślinę docenia się również za jej właściwości przeciwbólowe, co bywa pomocne przy migrenach lub bolesnej menstruacji, a nawet przy dolegliwościach bólowych mięśni i stawów. Imbir ma również właściwości rozgrzewające, przez co działa na organizm pobudzająco, a to poprawia koncentrację i jednocześnie pozytywnie wpływa na libido.
Korzeń imbiru docenią również osoby odchudzające się i mające wysoki poziom cholesterolu w organizmie. Imbir pobudza trawienie, a przy tym redukuje apetyt i może pomóc w staraniach o obniżenie poziomu cholesterolu w organizmie. Będzie również pomocny u osób zmagających się z chorobą lokomocyjną, bo łagodzi mdłości. Łagodzi również zgagę i pomaga przy niestrawności. Omawiając działanie imbiru, należy również dodać, że roślina może przyczyniać się do łagodzenia obrzęków ciała związanych z nagromadzeniem wody w organizmie, poza tym ze względu na swoje działanie rozrzedzające krew może być pomocna w profilaktyce przeciwzakrzepowej.
Kiedy warto stosować imbir?
Biorąc pod uwagę, na co pomaga imbir, korzystanie z jego cennych właściwości może być wskazane w wielu sytuacjach. Na jakie choroby pomaga imbir? Doskonale sprawdza się przykładowo w przypadku dolegliwości bólowych gardła oraz przy kaszlu. Można wykorzystać go również na mdłości lub by zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej. Imbir może również pomóc na zgagę i niestrawność, poza tym znajduje zastosowanie u osób odchudzających się i mających wysoki poziom cholesterolu. Wskazań do stosowania imbiru jest znacznie więcej, co omówiliśmy wcześniej.
W jakiej postaci najlepiej spożywać imbir? Zależy od preferencji pacjenta. W celach leczniczych najlepiej wykorzystać imbir świeży bądź ekstrakty z imbiru pojawiające się w wyrobach medycznych np. lekach czy suplementach. Imbir doskonale sprawdza się też na surowo, w tym pokrojony na niewielkie kawałki albo starty na tarce. Można dodawać go do herbaty lub przygotować specjalną miksturę z cytryną. Inną propozycją jest złote mleko, czyli połączenie mleka i kurkumy, które często wzbogaca się właśnie imbirem albo innymi dodatkami. Oczywiście imbir można też suplementować w postaci gotowych preparatów – te są dostępne w aptece.
Wiele mówi się o tym, by nie zalewać miodu czy cytryny wrzątkiem, gdyż tracą one swoje cenne właściwości. Czy imbir zalewa się wrzątkiem? Faktycznie bardzo często pacjenci właśnie w ten sposób imbir spożywają, czyli dodając go do herbaty bądź przygotowując z niego gorący napój imbirowy. W tym przypadku najlepiej stosować wodę gorącą, ale nie wrzącą.
Często pacjenci zadają sobie pytanie, kiedy najlepiej stosować imbir. Okazuje się, że imbir może być spożywany o różnych porach dnia. Jeśli pacjent decyduje się na picie wody z imbirem, poleca się jej stosowanie rano, najlepiej na czczo – właśnie w ten sposób najwięcej osób stosuje imbir. Niektórzy polecają też wodę z imbirem na noc, jednak ta praktyka jest rzadsza.
Imbir – przeciwwskazania
Choć imbir należy do roślin pozytywnie wpływających na organizm człowieka w wielu różnych miejscach, nie każdy może go stosować. Okazuje się bowiem, że imbir ma również przeciwwskazania, których ewentualne pojawienie się należy wykluczyć, zanim sięgniemy po preparat z ekstraktem z jego korzenia czy po surowy korzeń tej rośliny. Jest to co prawda roślina, która rzadko uczula, jednak nie powinny jej stosować osoby, które są na nią nadwrażliwe.
Imbir działa rozrzedzająco na krew, zatem w dużych ilościach nie powinny stosować go osoby, które mają zbyt rzadką krew. Na imbir powinny też uważać osoby mające problemy z ciśnieniem, w tym osoby z nadciśnieniem i osoby z niedociśnieniem, poza tym imbir jest przeciwwskazany w przypadku hemofilii. Warto dodać, że choć ogólnie niewielkie ilości imbiru są rekomendowane w ciąży na nudności, pacjentki spodziewające się dziecka nie powinny przesadzać z dawką imbiru. W nadmiarze imbir mógłby np. podrażniać żołądek. Ze względu na silne działanie imbiru, jego stosowanie może nie być wskazane również w przypadku osób, które zmagają się z refluksem bądź z chorobą wrzodową. Jeśli chodzi o pacjentki karmiące piersią, imbir w dużych ilościach spożywany regularnie może zmieniać smak mleka, zatem raczej powinno się go unikać, zwłaszcza na pierwszych etapach laktacji.
Okazuje się również, że w niektórych przypadkach imbir może wchodzić w niekorzystne interakcje. Z czym nie można łączyć imbiru? Nie należy łączyć go z lekami działającymi przeciwzakrzepowo (w tym antykoagulanty i kwas acetylosalicylowy), ponieważ może przyczynić się do zaburzeń krzepnięcia krwi, lub nawet sprzyjać krwawieniom z przewodu pokarmowego. Nie jest wskazane również łączenie imbiru z lekami stosowanymi przy cukrzycy, gdyż może przyczynić się do nasilenia ich działania. Niewskazane może być również łączenie imbiru z beta-blokerami.
Czy imbir ma skutki uboczne?
Należy mieć na uwadze, że imbir może działać na człowieka nie tylko w sposób pożądany przy danym wskazaniu. Czy imbir ma skutki uboczne? Okazuje się, że tak, chociaż – jak to ze skutkami ubocznymi bywa – nie muszą one pojawić się u każdego pacjenta. Skutki uboczne imbiru są najbardziej odczuwalne, gdy jest stosowany w nadmiarze. Wówczas może przyczyniać się m.in. do wystąpienia dolegliwości bólowych brzucha czy biegunki. Może również przyczyniać się do gazów oraz prowadzić do zgagi, a także podrażniać śluzówkę układu pokarmowego, w tym jamy ustnej i języka. Łatwiej również o odwodnienie przy biegunce, jeśli pacjent spożywa imbir.
Jako działanie niepożądane (lub pożądane, zależnie od wskazania, w związku z którym imbir jest stosowany) można wymienić również jego właściwości przyczyniające się do obniżenia ciśnienia krwi. Podobnie sprawa wygląda, jeśli chodzi o jego właściwości moczopędne – są pacjenci, dla których będzie to działanie korzystne, ale są i tacy, którzy uznają je za skutek uboczny spożywania imbiru.
Wymieniając działania niepożądane imbiru, należy dodać, że ta roślina wpływa również na poziom cukru we krwi, co również może być w przypadku niektórych grup pacjentów niepożądane. Imbir w nadmiernych ilościach może też zwiększać ryzyko krwawienia, gdyż rozrzedza krew, poza tym może prowadzić do dolegliwości bólowych i zawrotów głowy, a nawet skutkować pojawieniem się kołatania serca.