Chrom to pierwiastek chemiczny zaliczany do mikroelementów. Uczestniczy w licznych procesach metabolicznych zachodzących w organizmie i jest niezbędny, by ciało człowieka funkcjonowało w sposób prawidłowy. Występuje naturalnie w pokarmach zwierzęcych i roślinnych, a także w grzybach - można go też w razie konieczności suplementować.

Chrom na III stopniu utlenienia jest pierwiastkiem, który ma duże znaczenie biologiczne. Jego właściwości sprawiają, że wpływa na wiele układów, mając znaczenie dla zachowania zdrowia. Zarówno niedobór, jak i nadmiar tego pierwiastka mogą jednak być dla człowieka szkodliwe, dlatego warto pilnować jego odpowiedniej podaży w diecie, a przy ryzyku niedoboru wspomagać się odpowiednio dobraną suplementacją. Jest wiele powodów, w związku z którymi pacjenci przyjmują chrom, a odchudzanie jest jednym z nich. Co należy wiedzieć o działaniu tego pierwiastka na organizm i zapotrzebowaniu człowieka na chrom? Gdzie chrom występuje naturalnie i jak prawidłowo przyjmować chrom w tabletkach? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w poniższym artykule.

Co to jest chrom i jakie są jego rodzaje?

Chrom to pierwiastek, który znany jest już od XVIII wieku (za jego odkrycie w 1797 roku odpowiada Louis Nicolas Vauquelin), chociaż wiedza dotycząca jego właściwości i działania jest znacznie młodsza i wciąż niepełna. Jest to pierwiastek chemiczny zaliczany do metali, który na różnych stopniach utlenienia tworzy związki różniące się kolorystyką. Wyróżnić można chrom na III i na VI stopniu utlenienia. Chrom na III stopniu utlenienia jest ważny dla człowieka i pełni szereg ważnych funkcji w organizmie - to właśnie o chromie na III stopniu utlenienia będzie mowa w dalszej części tego artykułu. Chrom na VI stopniu utlenienia jest dla człowieka szkodliwy nawet w niewielkich ilościach. Działa on toksycznie, poza tym ma właściwości mutagenne i kancerogenne.

Właściwości chromu i jego rola w organizmie

Chrom według wielu naukowców ma ogromne znaczenie biologiczne i jest istotnym pierwiastkiem, przyczyniającym się do tego, aby nasz organizm funkcjonował prawidłowo oraz zachował zdrowie. Pojawiają się jednak równieżsprzeczne opinie ekspertów w tej kwestii, dlatego jest to pierwiastek wymagający znacznie szerszego zbadania.

Podaje się, że chrom to pierwiastek śladowy, który stanowi ważny składnik wielu centrów aktywnych enzymów, jednak właściwości chromu na tym się nie kończą. Pierwiastek ten jest bardzo ważny dla wspomagania funkcji insuliny poprzez poprawę odpowiedzi komórek na tę substancję - tym samym istotny jest dla regulacji metabolizmu węglowodanów i dla zachowania prawidłowego poziomu cukru we krwi. Dodatkowo chrom przyczynia się do zmniejszenia poziomu glikemii na czczo. Wspomaga też kontrolowanie poziomu cholesterolu w organizmie - przyczynia się do tego, że poziom „złego” cholesterolu zmniejsza się, a poziom „dobrego” cholesterolu rośnie.

Jeśli chodzi o inne funkcje chromu w organizmie człowieka, należy dodać, że pierwiastek ten uczestniczy w procesach antyoksydacyjnych, a przy tym wspomaga syntezę hormonów oraz witamin. Dodatkowo jest to pierwiastek o właściwościach antydepresyjnych i przeciwlękowych, którego działanie polega na przyczynianiu się do zmniejszenia uwalniania kortyzolu.

Naturalne źródła chromu - gdzie znajdziemy ten pierwiastek?

Podstawą zachowania zdrowia i dbania o prawidłowe funkcjonowanie organizmu powinna pozostawać zdrowa, zróżnicowana dieta, która będzie pokrywać dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze, witaminy i minerały. By dostarczyć chrom do organizmu w odpowiednich dawkach, warto skupić się w szczególności na jakości swoich posiłków. Jeśli chodzi o naturalne źródła chromu, wymienić można przede wszystkim produkty pełnoziarniste. Chrom znajdziemy ponadto w orzechach i w drożdżach piwnych, poza tym do organizmu dostarczamy ten pierwiastek wraz z pokarmami pochodzenia zwierzęcego, spożywając ser, masło czy jajka. Dobrym źródłem chromu jest również drób i wieprzowina, w tym zwłaszcza wątróbka, a także ryby i owoce morza.

Chrom jest obecny również w wielu warzywach i owocach. Jeśli chodzi o owoce, warto spożywać przede wszystkim jabłka i banany. W jakich warzywach znajdziemy chrom? Dobrym źródłem chromu jest m.in. szpinak i kolby kukurydzy. Ten pierwiastek znajdziemy również w przyprawach i ziołach, w tym na przykład w tymianku.

Suplementacja chromem - w jakich przypadkach może być wskazana?

Po chrom w tabletkach często sięgają osoby, które chcą pozbyć się nadprogramowych kilogramów. Podstawowym wskazaniem do suplementacji jest natomiast niedobór tego pierwiastka bądź zagrożenie niedoborem u osób ze zwiększonym zapotrzebowaniem na chrom. Suplementację warto skonsultować z lekarzem, by mieć pewność, czy jest w danym przypadku zasadna. To również lekarz powinien wskazać pacjentowi, jak długo można brać chrom oraz w jakich dawkach będzie to w danym przypadku najlepsze.

Zapotrzebowanie zdrowej osoby dorosłej na chrom mieści się w granicach 50-200 µg na dzień. Jest to dawka bezpieczna dla człowieka. Jeśli natomiast chodzi o wystarczające dzienne spożycie tego pierwiastka, w przypadku kobiet wynosi ono 25 µg, a w przypadku mężczyzn 35 µg. Zgodnie z zaleceniami WHO nie powinno się suplementować więcej niż 250 µg chromu na dobę - wyjątek stanowią pacjenci, zmagający się z zespołem metabolicznym lub z cukrzycą typu II, którym lekarz może zalecić suplementację chromem w wyższych dawkach.

Chrom a odchudzanie - co wiadomo na ten temat?

Wiele informacji można również znaleźć na temat zależności - chrom a odchudzanie. Faktem jest, że suplementacja chromem cieszy się szczególną popularnością zwłaszcza wśród osób, które planują pozbyć się nadprogramowych kilogramów. Czy faktycznie stosowanie suplementów z chromem może pomóc w odchudzaniu? Niewątpliwie ze względu na swoje właściwości chrom przyczynia się do regulacji poziomu glukozy we krwi, przez co może powodowaćmniejszy apetyt na słodycze i zmniejszać chęć podjadania. Wielu pacjentów odchudzających się wyraża pochlebne opinie o chromie na odchudzanie. Warto jednak wiedzieć, że wyniki badań dotyczących wpływu chromu na odchudzanie nie są jednoznaczne, a zdanie naukowców w tej kwestii wciąż jest podzielone.

Przyjmowanie chromu w tabletkach z całą pewnością nie wykona całej pracy przy odchudzaniu za pacjenta. By schudnąć, należy pilnować swojej diety i zwiększyć aktywność fizyczną. Chrom może okazać się wsparciem w drodze do atrakcyjnej sylwetki, pomagając w szczególności w kontrolowaniu swojego apetytu, jednak nie jest to cudowny środek na odchudzanie, który sam sprawi, że zbędne kilogramy znikną.

Jakie są skutki niedoboru chromu w organizmie?

Chrom powinien być dostarczany do organizmu przede wszystkim wraz ze zdrową, zróżnicowaną dietą. Niestety coraz częściej zdarza się, że u pacjentów występuje niedobór chromu, a ten może mieć różne przyczyny. W wielu przypadkach jest to stan związany z błędami żywieniowymi. Może jednak również wynikać ze zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Jest to obserwowane m.in. u osób bardzo aktywnych fizycznie, w tym u sportowców oraz pracowników fizycznych. Większe zapotrzebowanie na chrom mają również osoby nadużywające alkoholu, poza tym niedobór często dotyczy osób odchudzających się (zwłaszcza korzystających z restrykcyjnych diet), a także osób zmagających się z różnorodnymi zaburzeniami układu pokarmowego. Do nadmiernej utraty chromu przyczynia się również stres, poza tym na niedobór narażone są kobiety karmiące piersią.

U pacjentów z niedoborem chromu może wystąpić wiele różnorodnych dolegliwości alarmujących. Do objawów niedoboru chromu w organizmie można zaliczyć:

  • osłabienie kondycji włosów i ich wypadanie;
  • osłabienie kondycji paznokci i ich większą łamliwość;
  • dolegliwości bólowe głowy;
  • nieuzasadnione zmęczenie;
  • wahania nastroju, rozdrażnienie i stany lękowe;
  • cukrzycę lub miażdżycę;
  • depresję;
  • zaburzenia koordynacji ruchowej.

W przypadku objawów sugerujących niedobór chromu w organizmie warto skonsultować się z lekarzem. Dobrze wykonać również badania oznaczające poziom chromu w organizmie, a konkretnie wykrywające ten pierwiastek we krwi lub w moczu. Badanie wykonuje się prywatnie i może ono stanowić podstawę do wdrożenia suplementacji (niedobór chromu) lub jej odstawienia (nadmiar chromu). Wskazaniem do wykonania wspomnianego badania są również stany takie jak niedożywienie czy żywienie pozajelitowe, poza tym warto oznaczyć poziom chromu, jeśli pacjent ma cukrzycę. Wskazaniem do oznaczenia poziomu tego pierwiastka w organizmie może być również narażenie na jego nadmierną ekspozycję, na przykład w związku z wykonywanym zawodem.

Czy chrom można przedawkować? Objawy nadmiaru chromu

Chrom należy do pierwiastków, które dość słabo wchłaniają się z pożywienia, poza tym jest on też w dużych ilościach wydalany z organizmu wraz z moczem. Z tego powodu dostarczając do organizmu chrom jedynie za pośrednictwem zdrowej diety, trudno doprowadzić do przedawkowania tego pierwiastka. Możliwy jest jednak nadmiar chromu w organizmie i dochodzi do niego najczęściej w przypadku nierozsądnie prowadzonej suplementacji.

W przypadku przedawkowania chromu u pacjentów mogą pojawić się objawy alarmujące, w tym nudności, a także bóle i zawroty głowy. Może również dojść do wahań nastroju, poza tym przedawkowanie chromu może objawiać się pojawieniem się problemów skórnych, w tym zaczerwienienia i świądu skóry czy jej opuchlizny. Po jakim czasie zaczyna działać chrom na człowieka? Jest to zależne m.in. od wysokości przyjmowanej dawki, indywidualnego zapotrzebowania i wielu czynników dodatkowych. Mimo wszystko należy jednak unikać przyjmowania chromu w nadmiarze.

Wspomniane wyżej objawy nadmiaru chromu w organizmie nie powinny być przez pacjenta lekceważone, ponieważ przedawkowanie tego pierwiastka może mieć groźne konsekwencje. Mowa między innymi o zaburzeniach przyswajalności pierwiastków takich jak żelazo czy cynk. Nadmiar chromu w organizmie może również przyczyniać się do zaburzeń produkcji insuliny, poza tym ten pierwiastek w nadmiarze niejednokrotnie przyczynia się do uszkodzenia wątroby.