Krzywica to choroba wieku dziecięcego, którą należy bezwzględnie leczyć, ponieważ zlekceważona może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Obecnie coraz rzadziej dochodzi do zachorowań na krzywicę wśród dzieci ze względu na prostą, a zarazem skuteczną profilaktykę tej przypadłości. Poznaj przyczyny i sposoby zapobiegania krzywicy. Dowiedz się także, jak rozpoznać i leczyć krzywicę u dziecka.

Co jest przyczyną krzywicy u dzieci?

Bezpośrednią przyczyną rozwoju krzywicy u dzieci jest niedobór witaminy D. Dzieje się tak dlatego, że witamina D wpływa na zachowanie równowagi gospodarki wapniowo-fosforanowej, a jej deficyt zmniejsza wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym. Przez to następuje wzrost wydzielania parathormonu, co z kolei prowadzi do uwalniania wapnia z kości, który ma wyrównać kalcemię. Zwiększa się wchłanianie wapnia w jelitach i jednocześnie zmniejsza jego wydalanie przez nerki z moczem.

Mechanizmy kompensacyjne jednak w końcu się wyczerpują, przez co utrzymuje się niedobór wapnia (hipokalcemia). Zwiększony metabolizm tkanki kostnej widoczny jest w badaniach biochemicznych.

Krzywica u dzieci – objawy

Przebieg krzywicy w dużej mierze zależy od wieku dziecka. Objawy dzieli się na dwie grupy: niespecyficzne oraz ze strony układu kostnego. Te pierwsze występują najczęściej w pierwszej fazie choroby, kiedy niedobór witaminy D występuje od niedawna. Niespecyficzne objawy krzywicy to między innymi opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, osłabienie siły mięśniowej, zaparcia, a także nadmierna potliwość, drażliwość i nadpobudliwość.

Z biegiem czasu do objawów niespecyficznych dołączają symptomy ze strony układu kostnego, które są dużo groźniejsze, ponieważ prowadzą do deformacji szkieletu. Należą do nich zwłaszcza:

  • zniekształcenia kości kończyn dolnych (koślawość, szpotawość),
  • zniekształcenie kręgosłupa (skoliozy, garb krzywiczy w okolicy lędźwiowej),
  • poszerzenie nadgarstków i stawów skokowych (bransolety krzywicze),
  • deformacja klatki piersiowej (klatka piersiowa dzwonowata),
  • rozmiękanie potylicy,
  • pogrubienie połączeń chrzęstno-kostnych żeber (różaniec krzywiczy),
  • powiększenie ciemiączek i wydłużonych czas ich zrastania,
  • rozmiękanie kości czaszki,
  • wydatne guzy czołowe,
  • opóźnione wyrzynanie zębów,
  • ból kostny.

Diagnostyka krzywicy u dzieci

Zaobserwowanie u dziecka objawów wskazujących na krzywicę powinno skłonić do wizyty u pediatry. Wstępną diagnozę specjalistą może postawić już na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego, w którym to widoczne są charakterystyczne dla krzywicy nieprawidłowości. Dla potwierdzenia podejrzeń lekarz kieruje małego pacjenta na badania z surowicy i moczu. Dodatkowo w diagnostyce krzywicy wykonuje się RTG kości długich, najczęściej okolicy nadgarstka. Na tej podstawie pediatra może postawić jednoznaczną diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Krzywica u dzieci – leczenie

Krzywica bezwzględnie wymaga leczenia, ponieważ zlekceważona ma negatywny wpływ na zdrowie dziecka. Odpowiednio dobrana terapia hamuje dalszy rozwój choroby i zapobiega powstawaniu zniekształceń szkieletu, jednocześnie umożliwia prawidłowy rozwój fizyczny.

Leczenie krzywicy sprowadza się przede wszystkim do uzupełniania niedoborów witaminy D. Konieczne jest regularne podawanie dziecku preparatu z witaminą D w ściśle określonych przez lekarza dawkach. Dostępna jest witamina D w kroplach i tabletkach, a także witamina D dla niemowląt w aerozolu. Duży wybór produktów z witaminą D pozwala dobrać odpowiedni do potrzeb dziecka. Pamiętajmy, że witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego powinna być przyjmowana w ich towarzystwie celem jak najlepszego rozpuszczenia.

W przebiegu krzywicy problem może stanowić również niedobór wapnia. Jeśli zostanie on potwierdzony badaniami, konieczne jest uzupełnienie diety w produkty zawierające ten pierwiastek lub odpowiednia suplementacja.

Warto zaznaczyć, że leczenie krzywicy u dziecka to długotrwały proces, jednak dający bardzo dobre efekty.

Jakie mogą być powikłania krzywicy?

Krzywica ma duży wpływ na zdrowie młodzieży i dzieci od okresu niemowlęcego, a jej skutki utrzymują się w wieku dorosłym. Wśród możliwych powikłań krzywicy u dzieci wymienia się takie jak:

  • ból kości i osłabienie mięśni,
  • deformacja kończyn i miednicy,
  • zaburzenia rozwoju fizycznego,
  • zaburzenia rozwojowe zębów,
  • tężyczka hipokalcemiczna,
  • kardiomiopatia hipokalcemiczna.

Właśnie z uwagi na poważne konsekwencje zdrowotne krzywica wymaga leczenia.

Czy krzywica u dzieci jest uleczalna?

Krzywica jest chorobą, której rozwój można skutecznie zahamować, uzupełniając poziom witaminy D w organizmie dziecka. Trzeba dodatkowo dbać o odpowiednią dietę i ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Ważne jest też, by nie lekceważyć pierwszych objawów choroby, tylko niezwłocznie udać się do lekarza i rozpocząć leczenie.

Profilaktyka krzywicy u dzieci

Zapobieganie krzywicy obejmuje przede wszystkim dbanie o odpowiednią podaż witaminy D. Jej źródłem jest nie tylko dieta, ale też synteza skórna. Dlatego dziecko powinno jak najwięcej przebywać na słońcu, szczególnie w okresie wiosenno-letnim, wystawiając na działanie promieni słonecznych podudzia i przedramiona bez kremów z filtrem. Kąpiel słoneczna powinna trwać co najmniej 15 minut dziennie.

Niekiedy pojawia się konieczność suplementacji. Wtedy warto sięgnąć po suplementy diety z witaminą D, które pozwalają uzupełnić poziom tego składnika w organizmie dziecka i zapobiec rozwojowi krzywicy.