Zaburzenia tarczycy, zarówno niedoczynność, jak i nadczynność, to jedne z najczęstszych schorzeń endokrynologicznych. W przypadku nadczynności dochodzi do sytuacji, w której tarczyca produkuje nadmiernie wydzielane przez siebie hormony, a to z kolei zaburzenia funkcjonowania całej gospodarki hormonalnej.

Osoby z nadczynnością tarczycy często zmagają się ze spadkiem masy ciała i jednoczesnym wzrostem apetytu, dusznościami czy obecnością charakterystycznego „wole”. Na czym polega nadczynność tarczycy? Jakie są je objawy? Które badania należy wykonać? Sprawdź!

Co to jest nadczynność tarczycy i na czym polega?

Tarczyca jest niewielkim gruczołem o ogromnym znaczeniu. Odpowiada za produkcję kluczowych hormonów wpływających na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Dlatego też jej zaburzenia powodują problemy w sferach związanych m.in. z oddychaniem, siłą mięśniową, masą ciała czy pracą całego układu nerwowego. Zaburzenia wydzielania hormonów tarczycy wpływają także na cykl menstruacyjny. O nadczynności mówi się wówczas, gdy gruczoł ten produkuje zbyt dużą ilość hormonów TSH.

Nadczynność tarczycy a niedoczynność – jaka jest różnica?

Nadczynność tarczycy jest wówczas, gdy gruczoł ten wydziela do organizmu zbyt dużą ilość hormonów. Z kolei niedoczynność tarczycy to sytuacja, w której tarczyca wydziela za mało typowych dla siebie hormonów. Zarówno jedna, jak i druga sytuacja powoduje znaczne zaburzenia w funkcjonowaniu całego organizmu.

Nadczynność tarczycy – czy można wyleczyć?

Dla wszystkich osób zmagających się z tarczycą jest pozytywna informacja – nadczynność tarczycy można wyleczyć, pod warunkiem, że została dobrana odpowiednia terapia, a pacjent wdrożył wszystkie zalecenia lekarskie. Warto jednak wiedzieć, że skuteczność całkowitego wyleczenia w bardzo dużym stopniu zależy od przyczyny nadczynności i nie w każdej sytuacji są szanse na całkowite wyleczenie.

Nadczynność tarczycy – co ją wywołuje? Przyczyny

Nadczynność tarczycy może mieć różne przyczyny i często jest powiązana z innymi schorzeniami. Do rozwoju tarczycy mogą prowadzić:

choroby o podłożu autoimmunologicznym, szczególnie zespół Gravesa-Basedowa. W trakcie tego schorzenia przeciwciała organizmu pobudzają tarczycę do dodatkowej, nadmiernej produkcji;

  • guzki tarczycy;
  • stan zapalny tarczycy;
  • zaburzenia hormonalne;
  • nadmierne spożycie jodu – pierwiastek ten jest mocno powiązany z zaburzeniami tarczycy. Jego zbyt mała podaż powoduje niedoczynność, z kolei nadmiar – sprzyja nadczynności.

Nadczynność tarczycy jest chorobą, która zawsze wymaga opieki medycznej i właściwej terapii. W innym przypadku grozi powikłaniami w postaci osłabienia całego układu kostnego, zaburzenia pracy większości narządów, a nawet – zawału serca.

Nadczynność tarczycy – objawy. Co wskazuje na rozwój choroby?

Objawy nadczynności tarczycy są dość liczne. Do charakterystycznych zalicza się:

  • utratę wagi pomimo zwiększonego apetytu;
  • ciągłe uczucie gorąca i nadmierną potliwość;
  • problemy ze snem;
  • drażliwość i większą nerwowość;
  • pogorszenie siły mięśniowej, osłabienie;
  • wytrzeszcz oczu, zaburzenia widzenia (jeśli występuje zespół Gravesa-Basedowa);
  • osłabienie libido i problemy z erekcją u mężczyzn.

Oprócz tego mogą pojawić się dolegliwości takie jak drżenie rąk, biegunka, zaburzenia pracy serca. Bardzo typowym objawem jest. tzw. wole tarczycowe, czyli nadmierne powiększenie się tarczycy.

Nadczynność tarczycy – objawy psychiczne

Nadczynność tarczycy sprzyja również licznym objawom psychicznym. Grozi rozwojem zaburzeń nerwicowych, gdyż do objawów zalicza się m.in. utrzymujące się napięcie, lęk oraz zaburzenia snu. Dodatkowo chorzy mogą odczuwać większe wahania nastroju i problemy z funkcjonowaniem poznawczym (brak koncentracji, zapominanie się).

Nadczynność tarczycy – objawy skórne

W nadczynności tarczycy mogą pojawić się plamy na skórze, co jest dość charakterystycznym objawem. Oprócz tego można zauważyć większą tendencję do przetłuszczania się skóry oraz jej wzmożone swędzenie.

Jakie wykonać badanie na nadczynność tarczycy?

Do diagnozy nadczynności tarczycy niezbędne są badania stężenia jej hormonów, a więc konieczne jest wykonanie morfologii z oznaczeniem poziomu hormonów TSH, T3 i T4.

Nadczynność tarczycy w ciąży – czy jest groźna?

Cierpiąc na nadczynność tarczycy w ciąży, należy być pod stałą kontrolą medyczną. Choroba ta może powodować u przyszłej mamy stan przedrzucawkowy czy sprzyjać nadciśnieniu. Tym samym niesie pewne ryzyko rozwojowe dla płodu, może nawet przyczynić się do wad wrodzonych.

Nadczynność tarczycy – jak wygląda leczenie?

Leczenie tarczycy obejmuje przede wszystkim odpowiednią terapię hormonalną, dobraną przez lekarza na podstawie historii choroby oraz wyników badań. Celem leczenia jest zmniejszenie nadmiernej produkcji hormonów tarczycy, tak aby wyrównać jej poziom w organizmie i przywrócić jego stabilne funkcjonowanie. Niekiedy, gdy guzki tarczycowe są zbyt duże, konieczne jest wykonanie operacji.

Dieta a nadczynność tarczycy – czego unikać?

Przy nadczynności tarczycy warto zrezygnować z przetworzonej żywności oraz słodyczy. Zaleca się również ograniczenie w diecie kofeiny (obecna jest zarówno w kawie, jak i czarnej herbacie) oraz unikanie produktów typu algi czy wodorosty. Do diety warto włączyć warzywa, takie jak kalafior, brokuły, jarmuż.