Czym jest korzeń maca i jakie ma zastosowanie?

Korzeń maca znany jest nie od dziś, jednak swoją dużą popularność w Polsce zyskał stosunkowo niedawno. Dziś uważany jest za superfood, a pacjenci chętnie sięgają po suplementy z jego zawartością. Wygląd tej rośliny nie jest wyjątkowy, jednak to, co skrywa w swoim wnętrzu, zdecydowanie zasługuje na uwagę. Maca, jako roślina adaptogenna o bogatym składzie i szerokich właściwościach, szczególnie doceniana jest przez osoby pracujące umysłowo oraz sportowców, a także przez osoby zmagające się ze stresem i napięciem nerwowym. Co jeszcze warto wiedzieć o właściwościach korzenia maca i zastosowaniu tej rośliny?

Co to jest korzeń maca?

Maca, czy też pieprzyca peruwiańska, to bulwiasta roślina niewielkich wymiarów, która rośnie naturalnie w wysokich Andach, gdzie codziennie zmaga się z ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi. Roślina ta gromadzi w swoim bulwiastym korzeniu cenne związki aktywne, które wykorzystywane są między innymi w farmacji. Bulwiasty korzeń maca z wyglądu przypomina nieco seler, pietruszkę, czy też rzodkiew, jednak wyróżnia się wysoką zawartością flawonoidów, saponin, antocyjanów oraz tanin, a także wielu innych aktywnych składników, które mogą korzystnie wpływać na różne obszary funkcjonowania organizmu. 

Maca bywa nazywana peruwiańskim żeń-szeniem, co wiąże się z wyjątkowymi właściwościami tej rośliny adaptogennej, która od wieków stosowana jest w medycynie peruwiańskiej. Stosuje się ją między innymi jako produkt na wycieńczenie, spadek energii, libido i odporności, czy też przewlekłe zmęczenie. Zastosowanie korzenia maca jest bardzo szerokie, a przeciwwskazania i skutki uboczne suplementacji bardzo ograniczone. 

Korzeń maca – właściwości

Cenne właściwości korzenia maca wiążą się przede wszystkim z jego bogatym składem. Jest to źródło witamin z grupy B, a także witaminy C i witaminy E, a dodatkowo związków polifenolowych. Obfituje też w różnego rodzaju składniki mineralne, w tym na przykład w miedź, wapń, cynk, potas oraz żelazo. Korzeń maca to również duże ilości błonnika pokarmowego oraz roślinnych steroli. Znaleźć w nim można też białka i węglowodany, a dodatkowo nienasycone kwasy tłuszczowe. 

To właśnie bogaty skład sprawia, że korzeń maca posiada tyle cennych właściwości. Na co pomaga korzeń maca? Roślina posiada właściwości adaptogenne, przez co korzystnie wpływa na samopoczucie, zmniejsza podatność na stres, dodaje energii, a także zwiększa wytrzymałość i efektywność fizyczną i umysłową. Maca przyczynia się również do regulowania gospodarki hormonalnej, a oprócz tego jej właściwości docenią osoby chore, osłabione, niedożywione i w okresie rekonwalescencji. 

Na co pomaga korzeń maca?

Bogaty skład korzenia maca sprawia, że upatruje się w nim potencjał w leczeniu i prewencji wielu schorzeń. Jest to też roślina, która korzystnie wpływa na samopoczucie, sprawność fizyczną i umysłową, a także zmniejsza podatność na stres. Korzeń maca przyjmowany jest przez pacjentów z różnych powodów:

• Może okazać się pomocny na przykład jako wsparcie odchudzania. Przyczynia się między innymi do regulacji poziomu cukru we krwi, co ma duże znaczenie, jeśli chodzi o ewentualną chęć podjadania. Dodatkowo korzeniowi maca przypisuje się właściwości dodające energii, co nie tylko wpływa na samopoczucie odchudzającej się osoby, ale również może przyczynić się do jej zwiększonej aktywności fizycznej. Korzeń maca przyczynia się też do obniżenia stężenia we krwi hormonu ACTH, a ten w wysokich stężeniach ma znaczenie przy przyroście masy ciała. 
• Stosowany jest także na potencję. Ma to związek z wysoką zawartością argininy w bulwie tej rośliny, a aminokwas ten przyczynia się do poprawy przepływu krwi przez naczynia krwionośne, co może ułatwiać erekcję. Niektóre źródła podają też, że arginina może wpływać na jakość męskiego nasienia, przez co maca bywa wykorzystywana nie tylko w środkach na potencję, ale też przy wspomaganiu męskiej płodności. Dodatkowo uważa się, że maca może korzystnie wpływać na prostatę. 
• Składniki czynne korzenia maca docenić mogą również kobiety, w tym między innymi te, które zmagają się z problemem bolesnych miesiączek lub weszły w okres okołomenopauzalny. Dzięki wpływowi na naczynia krwionośne maca może przyczyniać się do złagodzenia dokuczliwości bolesnych miesiączek, poza tym może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka osteoporozy, która to jest jednym z zagrożeń związanych z menopauzą. 
• Korzeń maca bogaty jest w witaminy, minerały, białka, węglowodany i zdrowe tłuszcze, poza tym nie brakuje w nim polifenoli i innych cennych składników aktywnych, przez co korzystnie wpływa na samopoczucie człowieka i jego ogólną kondycję, sprawiając, że ten ma więcej energii, a jego sprawność fizyczna i umysłowa ulegają poprawie. 

Suplementy z korzeniem maca

W aptekach można zaopatrzyć się w suplementy z korzeniem maca w różnej formie. Jedną z najbardziej podstawowych form jest sproszkowany korzeń maca, który bywa dodawany przez pacjentów do owsianek, czy też soków, a także do jogurtów, przecierów i wielu innych potraw. Proszek ma dość specyficzny smak, jednak przy regularnym stosowaniu można się do niego przyzwyczaić. Inną formą produktu są tabletki maca, których zaletą niewątpliwie jest łatwość i szybkość przyjmowania, a także brak konieczności odmierzania dawki (jak w przypadku proszku). Ekstrakt z korzenia maca znaleźć można też w wygodnych do połykania kapsułkach.

Formę przyjmowanego suplementu diety z korzeniem maca należy dostosować do własnych preferencji, jednak zawsze należy zwracać uwagę również na skład suplementu oraz rekomendowane dawkowanie. Jak szybko działa korzeń maca? Nie ma co oczekiwać spektakularnych efektów po jednorazowym zastosowaniu korzenia maca, natomiast przy jego regularnym stosowaniu efekty zauważalne są przez pacjentów najczęściej po kilku-kilkunastu tygodniach suplementacji.

Czy maca jest bezpieczna?

Suplementacja korzenia maca powinna przebiegać zawsze zgodnie z zaleceniami producenta danego specyfiku. Nie powinno się stosować dawek większych korzenia maca od rekomendowanych, a dodatkowo nie należy takich produktów traktować jako zamienników zdrowej diety i zdrowego trybu życia. Korzeń maca uważany jest za bezpieczny, jednak mowa wyłącznie o jego stosowaniu rozsądnym i zgodnym ze wskazaniami. Będzie też bezpieczny jedynie dla tych pacjentów, którzy nie mają przeciwwskazań do suplementacji (np. nadwrażliwość na składniki suplementu). Zaleca się również, by co jakiś czas robić przerwy w suplementacji korzenia maca. 

Maca – przeciwwskazania

Nie wszyscy powinni suplementować produkty, w których składzie znajduje się korzeń maca. To, czy maca jest bezpieczna, zależne jest między innymi od tego, czy pacjent odpowiedzialnie podejdzie do jej stosowania. Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na macę lub składniki pomocnicze, które znajdują się w danym suplemencie diety. 

Z ostrożnością do stosowania korzenia maca powinny podchodzić też osoby, które mają niedoczynność tarczycy. Maca może negatywnie wpływać na pracę tarczycy, ponieważ w swoim składzie posiada goitrogeny. Są to substancje przyczyniające się do zaburzeń we wchłanianiu jodu. 

Ostrożność zalecana jest też u pacjentów zmagających się z nadciśnieniem, gdyż korzeń maca może przyczyniać się do podwyższenia ciśnienia krwi. Przed ewentualną suplementacją skonsultować powinny się z lekarzem również osoby zmagające się ze schorzeniami nerek, gdyż maca posiada dużą dawkę potasu. 

Nie zaleca się korzenia maca również pacjentkom spodziewającym się dziecka i karmiącym piersią, poza tym nie jest to produkt, który powinny przyjmować dzieci. W tych przypadkach jednak przede wszystkim chodzi o brak dostępnych badań dotyczących bezpieczeństwa korzenia maca we wspomnianych grupach.

Korzeń maca – skutki uboczne 

Niewiele jest działań niepożądanych, które daje korzeń maca i raczej występują one rzadko. Decydując się jednak na stosowanie korzenia maca, należy przygotować się na ewentualność ich wystąpienia. U niektórych pacjentów korzeń maca może podnosić ciśnienie krwi, poza tym zdarza się, że przyczynia się do nadpobudliwości bądź do bezsenności. Wspomniane skutki uboczne dotyczą jednak przede wszystkim osób, które stosują macę w niedostosowanych dawkach, czyli w dawkach większych niż rekomendowane.