Zgaga to popularna i dość uciążliwa dolegliwość. Może być objawem choroby lub… niewłaściwych nawyków, również żywieniowych. Dowiedz się, jakie są sposoby na zgagę.

Zgaga to występujące epizodycznie uczucie palenia za mostkiem, w dołku sercowym, które czasami dochodzi aż do gardła. Pojawia się ono zwykle po posiłku lub podczas schylania się. Przyczyną zgagi jest cofanie się treści pokarmowej i kwasu solnego z żołądka do przełyku. Kwas solny ma działanie silnie drażniące, zwłaszcza na nabłonek przełyku. To właśnie w wyniku działania kwasu solnego pojawia się to uczucie pieczenia. Co istotne, objaw ten nasila się u osób nadużywających alkoholu, palących papierowy, a także wyczerpanych fizycznie i psychicznie, u których pojawia się napięcie nerwowe.

Zgaga jest zwykle objawem choroby refluksowej, ale nie tylko. Może ona pojawić się też m.in. u kobiet w ciąży, osób zażywających na tzw. pusty żołądek leki zawierające kwas acetylosalicylowy czy antybiotyki, u osób cierpiących na niestrawność. W celu potwierdzenia choroby refluksowej zleca się zwykle badanie endoskopowe (gastroskopię).

Jak uniknąć zgagi?

Aby zapobiec zgadze, należy wyleczyć (lub kontrolować) chorobę, która ją wyzwala. Oczywiście w tym celu wdraża się leczenie farmakologiczne (zawsze pod kontrolą lekarza). Konieczna jest jednak również zmiana nawyków żywieniowych, m.in. wykluczenie pewnych pokarmów czy napojów ze swojej diety. Nie jest to łatwe, bo nie ma jednej uniwersalnej listy pokarmów, które mogą na pojawienie się zgagi wpłynąć. Każdy musi sobie taką listę stworzyć sam w oparciu o obserwacje.

Jedno jest pewne, wystąpieniu zgagi sprzyjają: schylanie się, zbyt obfite posiłki, późne jedzenie, nadużywanie alkoholu, czy palenie papierosów.

Poniżej sugestie, od czego należałoby zacząć. 

  • Wykluczenie z diety niektórych substancji, m.in. tłuszczy, kofeiny oraz alkoholu, bo wpływają one na funkcjonowanie przełyku i nasilają kwaśny refluks.
  • Unikanie zbyt późnego spożywania posiłków, zwłaszcza tuż przed położeniem się do łóżka. Podczas spania osłabiona jest perystaltyka jelit i klirens przełykowy. Ostatni, niewielki posiłek najlepiej jest zjeść na kilka godzin przed zaśnięciem.
  • Unikanie spożywania zbyt obfitych posiłków tuż przed aktywnością fizyczną, a także kładzenia się po takim posiłku.
  • Zredukowanie masy ciała. Nie udowodniono co prawda związku otyłości z chorobą refluksową, ale zgaga o wiele częściej pojawia się u osób otyłych. Warto więc zadbać o odpowiednią masę ciała.
  • Unikanie napojów gazowanych, bo mogą one nasilać dolegliwości. Zaleca się picie niegazowanej wody przed posiłkiem.
  • Unikania noszenia zbyt ciasnych ubrań oraz pasków, by nie naciskać zbyt mocno na brzuch.
  • Ograniczenie przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
  • Ograniczenie lub całkowite wykluczenie niektórych produktów, m.in. potraw tłustych i smażonych, produktów z dodatkiem ostrych przypraw, owoców cytrusowych i soków z tych owoców, pomidorów i przetworów pomidorowych, warzyw cebulowych (czosnku, cebuli), czekoladę i wyroby z jej dodatkiem.
  • Rzucenie palenia (warto to zrobić nie tylko ze względu na zgagę).

Sposoby na zgagę – co może pomóc?

  1. Spanie na lewym boku oraz podniesienie wezgłowia o jakieś 10-15 minut, bo wtedy żołądek znajduje się poniżej przełyku i treść żołądkowa się nie cofa.
  2. Picie naparów z mięty lub dziurawca, bo zioła te wspomagają trawienie (ale to oczywiście zależy od indywidualnych preferencji, u niektórych osób mięta wywołuje zgagę).
  3. Chwilową ulgę może przynieść wypicie płynu, np. mleka.

Leczenie zgagi

W leczeniu zgagi stosuje się głównie leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego lub zobojętniające kwas żołądkowy. Preparaty tego typu są dostępne w aptekach bez recepty. Jednak nie należy ich przyjmować na własną rękę, tylko zawsze w porozumieniu z lekarzem lub farmaceutą. Dlaczego? Leki na zgagę przyjmowane długotrwale mogą wpływać na niedobory niektórych witamin i składników mineralnych, np. wapnia. Co może prowadzić do osteoporozy.