Ziele jaskółcze – właściwości, występowanie, zastosowanie

Jaskółcze ziele (inna nazwa: glistnik jaskółcze ziele) to roślina, która skrywa w sobie wiele właściwości leczniczych. Dzięki nim może pomóc w leczeniu wielu schorzeń i dolegliwości. Roślina ta działa między innymi przeciwbólowo, przeciwgrzybiczo oraz przeciwalergicznie. Pomoże np. przy kurzajkach i brodawkach oraz zniweluje bóle brzucha. Jak wygląda, gdzie rośnie i kiedy kwitnie jaskółcze ziele? O tym w artykule.

Glistnik jaskółcze ziele – co warto wiedzieć o tej roślinie?

Jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) to chwast rosnący w wielu miejscach w Polsce. Znajdziemy go np. na łąkach, skwerach, w zaroślach, lasach, a nawet pośród zwykłej trawy. Nie trzeba go jednak szukać wyłącznie w naturze, gdyż dostępny jest w sprzedaży w wielu postaciach. Gdzie kupić jaskółcze ziele? Suszone ziele kupimy bez problemu w aptece (także internetowej), sklepie zielarskim czy w sklepie ze zdrową żywnością.

Skąd wzięła się nazwa „jaskółcze ziele”? Rzymski pisarz Pliniusz widział w glistniku preparat przywracający wzrok jaskółkom. I to właśnie jemu zawdzięczamy ten termin.

Jaskółcze ziele – jak wygląda i gdzie rośnie?

Glistnik jaskółcze ziele to roślina gałęzista o jasnozielonych listkach i żółtych, małych kwiatach. Kwitnie od maja do października. Jest przy tym rośliną wieloletnią i może dorastać do wysokości nawet 1 metra.

Ziele zbiera się (koniecznie przy użyciu ostrego noża bądź nożyczek) przed lub podczas kwitnienia – w maju bądź w czerwcu, a po zebraniu suszy się w rozchylonym piekarniku ustawionym do maksymalnej temperatury 60 stopni Celsjusza. W trakcie zbioru glistnika warto pamiętać o stosowaniu rękawiczek ochronnych.

Jaskółcze ziele można też suszyć zawieszone na sznurku w ciepłym pomieszczeniu, w którym nie jest wilgotno. Ziele po ususzeniu przyjemnie, delikatnie pachnie.

Jaskółcze ziele – właściwości lecznicze

Z właściwości leczniczych tej rośliny korzystano już w starożytnej Grecji. To właśnie wtedy jako pierwszy zastosował ją Pedanios Dioskurydes – grecki lekarz, farmakolog i botanik. Medyk uważał, że to dzięki jaskółczemu zielu gorączka spada.

W kolejnych wiekach glistnikowi przypisywano działanie przeciwbólowe. Ziele miało też obniżać ciśnienie, usuwać kurzajki i normalizować pracę serca. I tak w rzeczywistości jest. Udowodniono to w licznych badaniach przeprowadzanych współcześnie.

Ziele jaskółcze wykazuje cenne właściwości bakteriobójcze, poza tym działa wirusobójczo i grzybobójczo. Roślinę tę można wykorzystać również pomocniczo przy leczeniu niektórych nowotworów. Działa też korzystnie na nadciśnienie tętnicze, łagodzi napięcie emocjonalne i ma jeszcze wiele innych zastosowań. Glistnik jaskółcze ziele jest cennym źródłem składników aktywnych, do których zaliczają się między innymi flawonoidy, fenolokwasy, enzymy proteolityczne oraz alkaloidy izochinolinowe, a także olejki eteryczne i ważne dla organizmu związki mineralne. Ziele zawiera również saponiny, glikogen, witaminę C, cholinę oraz cenne enzymy.

Jakie są inne właściwości jaskółczego ziela?

W formie naparu z młodych liści wzmaga produkcję żółci oraz reguluje pracę przewodu pokarmowego.

Wykazuje właściwości przeciwalergiczne.

Niweluje siłę wstrząsu anafilaktycznego.

Uspokaja, działa nasennie i odpręża.

Ułatwia oddychanie.

Reguluje przemianę materii.

Działa przeciwbólowo – np. podczas miesiączki.

Jaskółcze ziele na kurzajki

Glistnik jaskółcze ziele najbardziej znane jest jednak ze swoich właściwości bakteriobójczych, które z sukcesem wykorzystuje się w leczeniu kurzajek i brodawek. Mowa tutaj o soku z glistnika. Jak wygląda leczenie kurzajek jaskółczym zielem i jak to działa? Preparat z glistnikiem przez kilka dni nakładamy na kurzajkę lub brodawkę, której chcemy się pozbyć. Bardzo ważne jest, by glistnik nanosić na zmienione chorobowo miejsce w niewielkich ilościach.

Uwaga – ze stosowaniem jaskółczego ziela (nawet zewnętrznie!) należy uważać. Dostanie się soku z glistnika do oczu może spowodować niepożądane skutki. Bez szybkiego przepłukania oka zimną wodą niezbędna będzie wizyta w szpitalu.

Glistnik jaskółcze ziele wykorzystuje się także w leczeniu innego rodzaju zakażeń skóry, np. grzybami Candida albicans. Niekiedy stosuje się je również na pasożyty, a w stomatologii natomiast glistnik może okazać się pomocy przy leczeniu zapalenia przyzębia, dziąseł oraz jamy ustnej.

Sok z jaskółczego ziela – na co może pomóc?

Cenne właściwości lecznicze wykazuje między innymi sok z jaskółczego ziela. Ciecz pozyskiwana z tej rośliny działa bakteriobójczo, grzybobójczo oraz wirusobójczo. Może być wykorzystywana np. do leczenia zaćmy oraz zmętnienia rogówki. Sok wykorzystywany jest również w przypadku innych problemów z oczami, do których zalicza się odklejanie się siatkówki. Doskonale sprawdzi się też podczas leczenia wspomnianych wcześniej kurzajek. Sok należy aplikować na skórę przy pomocy pipety lub nasączonego wacika, a kuracja nie powinna trwać dłużej niż kilkanaście dni. Podczas stosowania soku z jaskółczego ziela trzeba zachować ostrożność, by nie dostał się on do oczu, jamy ustnej ani nozdrzy, ponieważ mogą wówczas wystąpić niepokojące objawy. Sok powinien być wcierany delikatnie, by nie pozostawił na skórze blizn.

Jak przygotować sok z glistnika jaskółczego ziela?

Sok można pozyskać poprzez uszkodzenie łodygi ziela jaskółczego. W momencie skaleczenia roślina wydziela mleczko o lekko pomarańczowej barwie, które jest sokiem. Można go nakładać na skórę bezpośrednio lub po wcześniejszym rozcieńczeniu wodą. W sprzedaży dostępny jest też gotowy sok z jaskółczego ziela. Kupisz go między innymi w sklepach z ekologiczną żywnością – zarówno tych stacjonarnych, jak i w sprzedaży online. Ważne jest to, by kupować sok wyłącznie ze sprawdzonych źródeł – najlepiej skorzystać z oferty apteki.

Glistnik jaskółcze ziele często wykorzystywany jest do produkcji kremów. Jego stosowanie przyczynia się do poprawy kondycji skóry, poza tym łagodzi podrażnienia i zwęża pory. Reguluje też pracę gruczołów łojowych i zmniejsza wydzielanie sebum oraz redukuje ryzyko wystąpienia trądziku i zaskórników.

Olejek i maść z glistnika jaskółczego – działanie

Na różnego rodzaju schorzenia stosuje się również olejki oraz maści z glistnika. Olejek z glistnika wykorzystuje się przede wszystkim do walki z kurzajkami. Poza tym sprawdzi się w leczeniu brodawek, łuszczycy, łupieżu oraz trądziku i łojotoku. Działa nawilżająco na skórę oraz zapobiega łamaniu się włosów i paznokci. Olejek z glistnika może też być stosowany u dzieci, jednak tylko po konsultacji z pediatrą i dokładnym zapoznaniu się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Przed zastosowaniem olejku zalecane jest wymieszanie go z innymi kosmetykami.

Z jaskółczego ziela wykonywane są również maści, które działają przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie, a ponadto mają właściwości przeciwzapalne. Podobnie jak olejek maść znajduje zastosowanie w leczeniu kurzajek i brodawek, a także trądziku. Sprawdzi się też w przypadku egzemy oraz alergii. Maść z glistnika ogranicza wydzielanie sebum, odpowiada za oczyszczanie powierzchni skóry ze znajdujących się na niej patogenów chorobotwórczych, a przy tym ogranicza stany zapalne i łagodzi podrażnienia. Maść stosuje się również w celu przyspieszania procesów gojenia i regeneracji zmienionych chorobowo miejsc na skórze.

Maść z glistnika można kupić w aptece (stacjonarnie lub online) oraz w sklepach zielarskich. Co ważne, można ją przygotować również samodzielnie. W tym celu należy znaleźć sprawdzony przepis, a następnie zaopatrzyć się między innymi w świeże liście i kłącza glistnika jaskółczego ziela. Samodzielnie zbierając ziele jaskółcze, trzeba zachować szczególną ostrożność i wybierać jedynie te rośliny, których jest się całkowicie pewnym. Dla osoby niedoświadczonej w zielarstwie niektóre rośliny mogą na pierwszy rzut oka wyglądać podobnie – co prawda glistnik dość trudno pomylić z innymi roślinami, jednak nie jest to niemożliwe. Dlatego bezpieczniej jest kupić gotowy produkt.

Również przy zakupie gotowego olejku czy maści z glistnika należy zachować ostrożność. Jeśli zdecydujesz się na zakup olejku lub maści, pamiętaj, by wybierać produkty pochodzące wyłącznie od sprawdzonych sprzedawców. Nie zaleca się kupowania produktów z jaskółczego ziela, które są niewiadomego pochodzenia lub nie mają etykiety ze składem. Stosowanie produktów o niepewnym pochodzeniu może być szkodliwe, gdyż glistnik jest trujący, a tylko umiejętnie wykorzystywany może mieć potencjał leczniczy.

Zastosowanie ziela jaskółczego

Ziele jaskółcze działa na:

kolkę żółciową i nerkową,

bóle trzustki,

zapalenie pęcherzyka żółciowego,

zaparcia,

astmę,

kłucie w sercu,

bóle miesiączkowe,

niestrawność.

Glistnik doskonale sprawdza się też w leczeniu grzybicy oraz łuszczycy, a poza tym ma szereg innych zastosowań.

Jak stosować ziele jaskółcze? Napar i wywar z glistnika

Glistnik można stosować na kilka sposobów.

- napar z glistnika

1 czubatą łyżkę ziela zalać 2 szklankami wrzątku, a następnie odstawić na 30 minut. Po tym czasie przecedzić i pić 3–4 razy dziennie po 100 ml.

- wywar z glistnika

1 czubatą łyżkę ziela zalać 2 szklankami wody i gotować na małym ogniu przez 5 minut. Następnie odstawić na 20 minut, aż wystygnie. Po przecedzeniu pić 3–4 razy dziennie po 100 ml (podobnie jak napar).

Glistnik jaskółcze ziele – przeciwwskazania i skutki uboczne

Z zalet jaskółczego ziela nie mogą jednak korzystać wszyscy. Przeciwwskazaniami do stosowania glistnika są: ciąża, karmienie piersią, jaskra i zaćma. Uważać powinny także osoby stosujące leki, ponieważ ziele to może wchodzić w interakcje i zaburzać ich działanie. Jaskółczego ziela nie powinni też stosować pacjenci z chorobą wrzodową lub problemami z dwunastnicą.Ponadto nie zaleca się stosowania glistnika osobom z niedrożnością przewodów żółciowych oraz cierpiącym na choroby autoimmunologiczne.

Do najczęstszych możliwych skutków ubocznych związanych ze stosowaniem glistnika jaskółczego ziela zalicza się nudności, wymioty, biegunki oraz dolegliwości żołądkowe. U niektórych osób mogą, lecz nie muszą, pojawiać się też inne zaburzenia, do których zalicza się senność, problemy z trzymaniem moczu, zaburzenia świadomości oraz ospałość. Dojść może również do spadku ciśnienia tętniczego. O chęci korzystania z ziela jaskółczego należy więc poinformować swojego lekarza.

Uwaga – glistnik jaskółcze ziele w nieodpowiednich dawkach jest rośliną trującą. Przy zbyt częstym stosowaniu tego ziela mogą wystąpić problemy z wątrobą.

Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, w ogłoszeniu z dnia 4 sierpnia 2010 r. pisze, że „nie poleca się stosowania produktów leczniczych zawierających ten surowiec roślinny”. Ryzyko stosowania surowca do celów leczniczych przeważa bowiem nad znikomą korzyścią terapeutyczną.

Bibliografia:

Piotr Migas, Magdalena Heyka, Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) we współczesnej terapii – wskazania i bezpieczeństwo stosowania, Postępy Fitoterapii 3/2011.